Cykl Waldemara Beny cz.2

Na akwenach Zgorzelca i okolic obserwuje się już kazarki egipskie wodzące młode.

Co to za gatunek ptaka i jak się on pojawił w naszym regionie?
Kazarka egipska (Alopochen aegyptiaca), zwana również gęsiówką lub gęsią egipską, jest przedstawicielem rzędu blaszkodziobych i należy do rodziny kaczkowatych. Głównym areałem lęgowym gatunku jest kontynent afrykański.
W Afryce kazarka egipska gniazduje na mokradłach strefy sawanny i w dolinach rzecznych wschodniej części Czarnego Lądu. Jedno z największych lęgowisk gatunku znajduje się na zbiorniku zaporowym Asuan na Nilu, gdzie wyprowadza lęgi kilka tysięcy par.
Jeszcze na przełomie XVII i XVIII w. gatunek występował na Bałkanach i na obszarze dzisiejszych Węgier. Wycofał się stamtąd na skutek nadmiernych polowań, jak i ochłodzenia klimatu (w XVII i XVIII w. miała miejsce tzw. mała epoka lodowcowa).
Jednakże od końca XVII w. zaczęto hodować gęsi egipskie w dobrach angielskich arystokratów. Jeszcze w XVIII w. na terenie hrabstwa Norfolk utworzyła się dziko żyjąca populacja gatunku. W kontynentalnej części Europy kazarki egipskie zaczęły gniazdować na swobodzie od roku 1967 w Niderlandach. Niedługo potem ptak ten skolonizował kraje sąsiednie.
Zasiedlanie zachodniej Europy bardzo często postępowało wzdłuż dolin wielkich rzek, m.in. Renu i Dunaju. Współcześnie populację gatunku w Niemczech szacuje się na 5000-7500 par. Pomimo wysokiego odstrzału liczebność gęsi egipskiej w tym kraju szybko rośnie.
Na ziemiach polskich pierwsza obserwacja gatunku pochodzi z roku 1877, ale pierwszy udany lęg kazarki egipskiej w Polsce stwierdzono dopiero w 2007 r. Był on następstwem ucieczki ptaków z prywatnego mini zoo. Przy liczbie 6-7 par gniazdujących rocznie par, gatunek ten jest obecnie uznawany za skrajnie nieliczny, ale jego liczebność może szybko eksplodować, m.in. za sprawą bardzo łagodnych zim.

Gniazdowanie gatunku zostało stwierdzone na Śląsku, w Małopolsce i w północno-zachodniej części kraju. Pojedyncze pary kazarek egipskich gniazdują w okolicy Zgorzelca od kilku lat.
Jednym z najszybciej zasiedlonych u nas miejsc było Jezioro Niedowskie (Witka). Prawdopodobnie w niedalekiej przyszłości gęś egipska będzie negatywnie wpływać na rodzimą awifaunę. W zachodniej Europie obserwuje się agresywne zachowanie tej kazarki w stosunku do innych gatunków ptaków.
Na przykład opisywane są przypadki zabijania przez gęsiówki piskląt kaczek, m.in. krzyżówek. Co ciekawe, kazarki egipskie potrafią zająć i przegonić z gniazda ptaki znacznie większe od siebie (np. bociany białe i ptaki szponiaste).

Kilka lat temu w okolicach Görlitz niemieccy ornitolodzy ze zdumieniem stwierdzili, że kazarki egipskie przejęły gniazdo rybołowa, gatunku zagrożonego wymarciem. Ponadto opisywany ptak krzyżuje się z innymi gatunkami z rodziny kaczkowatych, m.in. z ginącymi oharami.

Autor: Waldemar Bena

ZKlaster Dystrybucja - partner cyklu