Ponaglij urząd…
Wyobraź sobie sytuację, gdy składasz pismo/wniosek do jakiegoś organu i liczysz na szybką odpowiedź, jakąś reakcję. Mija tydzień, dwa, w końcu mija miesiąc, a organ wciąż milczy. Nie dostałeś żadnej odpowiedzi. Cisza…
Organy administracji publicznej obowiązane są załatwiać sprawy bez zbędnej zwłoki, przy czym załatwienie sprawy prostej powinno nastąpić nie później niż w ciągu miesiąca, a skomplikowanej w ciągu maksymalnie dwóch miesięcy (niektóre ustawy określają inne terminy). A jeśli te terminy upłynęły?
Czy wiesz, jakie masz możliwości działania i co powinieneś zrobić? Z pewnością słyszałeś o skardze na bezczynność (lub przewlekłość) organu, którą wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. To dobry kierunek, jednak obrany zbyt wcześnie zamiast oczekiwanego rezultatu przyniesie stratę czasu.
Żeby otworzyć sobie drogę do złożenia skargi, co do zasady musisz wpierw wnieść ponaglenie. To stosunkowo nowa instytucja walki z opieszałością organu w załatwianiu spraw i nie wszyscy o niej wiedzą. Takie ponaglenie należy złożyć do organu, który jest organem wyższego stopnia i jest ono bezpłatne. Trzeba je uzasadnić, opisując sytuację i wyjaśnić, na czym polega bezczynność organu (lub przewlekle prowadzenie postępowania). Takie ponaglenie organ wyższego stopnia musi rozpoznać w ciągu 7 dni od otrzymania go od organu, któremu zarzucasz niewłaściwe działanie.
Jeśli ponaglenie nie przyniosło oczekiwanych rezultatów, pozostaje Ci skorzystanie z drugiego ze środków dyscyplinujących. Jest nim skarga do WSA na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania.
Pamiętaj jednak, że żeby wnieść skargę na bezczynność (przewlekłość) organu, musisz wpierw organ ponaglić. Jeśli tego nie uczynisz, skarga zostanie odrzucona. Innymi słowy, sąd się nią nie zajmie. Wyjątkiem jest bezczynność lub przewlekłość na gruncie ustawy o dostępie do informacji publicznej – w tym przypadku przysługuje Ci od razu skarga do Sądu.
Jeśli nie wiesz, czym różni się bezczynność od przewlekłości postępowania organu, to podpowiem, iż:
- bezczynność to sytuacja, gdy nie załatwiono sprawy w terminie;
- przewlekłość to sytuacja, gdy postępowanie jest prowadzone dłużej, niż jest to niezbędne do załatwienia sprawy.
Jeśli Wojewódzki Sąd Administracyjny uwzględni Twoją skargę, to:
- zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu, interpretacji albo do dokonania określonej czynności;
- zobowiązuje organ do stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa;
- stwierdza, że organ dopuścił się bezczynności lub przewlekłego postępowania.
Sąd również stwierdzi, czy bezczynność organu lub przewlekłe postępowanie nastąpiło z rażącym naruszeniem prawa. Może również orzec (z urzędu lub na Twój wniosek) o wymierzeniu organowi grzywny lub przyznaniu na Twoją rzecz określonej sumy pieniężnej.
Na koniec uwaga. Opieszałe działanie organu nie może wynikać z Twojej winy. Co w skrócie oznacza, że jeśli złożyłeś do organu błędny, lub niepełny wniosek co przyczyniło się do opóźnienia w działaniu organu, nie będzie to uznane za jego uchybienie. Opłata za wniesienie skargi do WSA wynosi 100 złotych.
Postawy prawne: Kodeks postępowania administracyjnego, Ustawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie wysokości oraz szczegółowych zasad pobierania wpisu w postępowaniu przed sądami administracyjnymi.