Zapewne każdy z nas widział wiosną krzewy obsypane białymi kwiatami o dosyć intensywnym zapachu. To bez czarny (Sambucus nigra L.). Jesienią te kwiaty zamieniają się w małe, czarne kulki. Zarówno kwiaty czarnego bzu, kora, jak również owoce posiadają właściwości lecznicze.
Czarny bez to naturalny sposób na wzmocnienie odporności i walkę z objawami przeziębienia. To jeden z najskuteczniejszych środków zapobiegających sezonowym infekcjom. Ta niezwykła roślina od wieków była wykorzystywana w medycynie ludowej. Kwiaty i owoce czarnego bzu to skarbnica cennych dla zdrowia substancji. Kwiaty mają właściwości wykrztuśne, napotne i pobudzające krążenie, a owoce wspierają oczyszczanie organizmu i pobudzają pracę jelit.
Jak smakują owoce czarnego bzu?
Jego owoce są dosyć cierpkie w smaku, ale kryją w sobie wielką moc – są niezwykle bogate w witaminę C, w witaminy A i B, a także minerały takie jak wapń, miedź, żelazo, potas, fosfor i magnez.
Czarny bez – bogate źródło przeciwutleniaczy
Bez czarny to źródło antyoksydantów – silnych przeciwutleniaczy, odpowiadających za prawidłowe funkcjonowanie organizmu i ochronę przed wieloma chorobami. To właśnie one nadają ciemną barwę owocom bzu, podobnie jak w przypadku innych owoców - borówek, czarnej porzeczki czy aronii.
Czarny bez zawiera duże ilości przeciwutleniaczy takich jak kwercetyna, antocyjany czy rutyna. Kwercetyna ma m.in. działanie przeciwzapalne i przeciwalergiczne (ma zdolność hamowania wydzielania histaminy). Antocyjany chronią przed chorobami układu krążenia i mają właściwości antynowotworowe. Rutyna działa jako środek przeciwzapalny i wzmacnia naczynia włosowate organizmu, zmniejsza krwawienia i siniaki. Rutyna jest używana m.in. do leczenia żylaków i hemoroidów.
Skuteczny lek w walce z grypą
Naukowcy z Uniwersytetu w Oslo potwierdzają, że czarny bez skraca czas trwania grypy. Uczestnicy, którzy przyjmowali preparat z wyciągiem z czarnego bzu, chorowali o 4 dni krócej w porównaniu do osób, które nie korzystały z właściwości tej rośliny.
Lilak i bez - to ta sama roślina?
Lilak, którego widujemy w parkach i ogrodach, niestety często mylnie nazywany jest bzem. Jednak te dwa gatunki różnią się właściwie wszystkim. Mają inną budowę kwiatów, które również inaczej pachną. Lilak ma pięknie pachnące białe lub fioletowe kwiaty, natomiast kwiaty bzu są zawsze białe i mają specyficzny zapach, który nie wszystkim przypadnie do gustu. Liście lilaka są gładkie, a bzu są piłkowane. Najważniejszą różnicą jest to, że gdy lilak przekwitnie, to jego kwiatostany usychają, natomiast bez czarny zawiązuje owoce, z których właśnie teraz można przyrządzić zdrowy syrop!
Gdzie i kiedy go szukać?
Wiosną warto korzystać z kwiatów, a jesienią zebrać owoce dzikiego bzu. Najlepszy czas na zbiory to wrzesień. Bez spotkacie w bliskiej okolicy, rośnie na łąkach i przy lesie. Można również kupić suszone owoce czarnego bzu lub przygotowany z nich sok/nalewkę na lokalnym bazarku. Najważniejsze, by czarny bez (zarówno owoce jak i kwiaty) zostały przetworzone przed spożyciem. W innym wypadku mogą spowodować zatrucie. Surowe owoce bzu czarnego, kwiaty oraz liście zawierają trującą sambunigrynę. Jej trujące właściwości znikają, gdy poddamy owoce obróbce termicznej.
Sok i syrop z czarnego bzu to przede wszystkim źródło olejków eterycznych i flawonoidów, czyli silnych przeciwutleniaczy, które aktywnie walczą z wolnymi rodnikami.
PRZEPIS NA SYROP Z CZARNEGO BZU
Składniki:
Przygotowanie:
Świeże owoce czarnego bzu starannie umyj, pozbądź się niedojrzałych owoców. Dojrzały czarny bez powinien, jak sama nazwa wskazuje, mieć czarny kolor.
Przełóż owoce do garnka, dodaj wszystkie składniki, za wyjątkiem miodu i gotuj na wolnym ogniu ok 30-45 minut.
Odstaw do wystygnięcia, aż będzie lekko ciepły. Następnie przy użyciu sitka oddziel pulpę od soku.
Teraz do soku dodaj miód, wymieszaj, spróbuj. Jeśli syrop jest odpowiednio słodki przelej go np. do słoika i przechowuj koniecznie w lodówce. Jeśli chcesz zrobić zapasy na zimę bez przechowywania w lodówce, wówczas trzeba taki sok pasteryzować.
Właściwości bzu czarnego znajdują zastosowanie w domowych sposobach na walkę z różnymi dolegliwościami. Najczęstszą przyczyną, dla której sięga się po syrop z owoców czarnego bzu, jest przeziębienie, grypa lub obniżona odporność. Warto wykorzystywać naturalne metody w walce o zdrowie!
Źródło: Starostwo Powiatowe