Czy postępowanie spadkowe jest obowiązkowe
Otrzymałam ostatnio pytanie: czy postępowanie spadkowe jest obowiązkowe? Może się zdziwisz, ale nie. Nie ma żadnego przymusu, aby po śmierci kogokolwiek prowadzić jakiekolwiek postępowania spadkowe, czy załatwiać jakiekolwiek formalności.
Kłopot w tym, że bez tego postępowania nie będziesz miał dowodu na to, że jesteś spadkobiercą czyli właścicielem majątku wchodzącego w skład spadku, i wobec niektórych jego składników może Cię to zblokować w dalszym działaniu. O ile w skład majątku wchodzą ruchomości lub pieniądze w gotówce, to razem z pozostałymi spadkobiercami możecie się podzielić między sobą tymi przedmiotami oraz pieniędzmi. I jedynie załatwić formalności podatkowe.
Inaczej jednak będzie, gdy w skład spadku wchodzi nieruchomość. W tym przypadku postępowanie spadkowe będzie konieczne (nadal nie jest obowiązkiem), bo bez niego sprzedaż nieruchomości będzie niemożliwa. W księdze wieczystej nieruchomości jako właściciel będzie widniał zmarły i bez postępowania spadkowego nie można dokonać zmiany.
Postępowanie spadkowe będzie raczej niezbędne, w przypadku gdy w skład masy spadkowej wchodzi zarejestrowany na zmarłego samochód. Słyszę nieraz, że ktoś po śmierci właściciela samochodu sprzedał go przed stwierdzeniem nabycia spadku, ale powiedzmy sobie szczerze – wolę nie wiedzieć jak tego dokonał.
Jeśli więc zmarły pozostawił nieruchomości lub też samochód, właściwym krokiem będzie przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku. To postępowanie odbywa się przed sądem i stwierdza komu i w jakiej części przypada spadek. Wskazuje też czy postępowanie następuje z ustawy czy z testamentu. Postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku przyda się przed urzędami np. Wydziałem Komunikacji, by przerejestrować samochód, ale też przed bankiem, gdy chcesz wypłacić środki pieniężne i zamknąć rachunek bankowy zmarłego.
Jeśli chcesz uniknąć sądu, zamiast składać do sądu wniosek o stwierdzenie nabycia spadku, możesz udać się do notariusza po poświadczenie dziedziczenia. Akt poświadczenia dziedziczenia określa krąg spadkobierców, określa osobę spadkodawcy, stopień udziałów w spadku każdego spadkobiercy oraz tytuł dziedziczenia. Ma on taką samą moc jak postanowienie sądowe. Droga przed notariuszem jest jednak zdecydowanie krótsza, gdyż czynności notarialne powinny zostać przeprowadzone podczas jednego spotkania w kancelarii notarialnej. Jedyna trudność może polegać na tym, że wszyscy spadkobiercy muszą się stawić przed notariuszem w tym samym terminie. No i muszą być zgodni, bo gdy miedzy spadkobiercami istnieje spór o spadek ta procedura nie jest możliwa. Wtedy pozostaje tylko droga sądowa.
Na koniec krótka uwaga. Może się zdarzyć, że nie masz pojęcia co pozostawił po śmierci spadkobierca, nie wiesz więc jaką decyzję podjąć. Podpowiem na szybko, że możesz wówczas sięgnąć po narzędzie jakim jest spis inwentarza. Spis inwentarza to spis składników majątkowych i długów wchodzących w skład spadku. Szczegóły w następnym artykule.