Ochrona Kupującego. Rękojmia.
Dziś temat, który wielu osobom sprawia problemy. Czym jest rękojmia, a czym gwarancja i z której warto skorzystać. Dziś o rękojmi. Ten temat nie jest łatwy, żeby go ciekawie napisać, ale jest ważny, więc dziś mierzę się z nim specjalnie dla Was.
Zacznę od tego, że rękojmia polega na tym, iż sprzedawca ponosi odpowiedzialność prawną względem kupującego, gdy rzecz którą sprzedaje ma wadę prawną lub fizyczną. Odpowiada czy tego chce czy nie. Bo tak stanowi ustawa (kodeks cywilny).
Z wadą fizyczną mamy do czynienia, gdy towar nie jest zgodny z umową (umową sprzedaży). Co to znaczy. Np sprzedana rzecz nie ma właściwości, o której zapewnił sprzedawca i nawet nie musi to zmniejszać użyteczności tej rzeczy. Po prostu sprzedawca zapewniał, że rzecz ma coś czego nie ma. I już. Dalej brzmi zbyt ogólnie? Więc dla przykładu podam, że rzecz nie będzie zgodna z umową, jeśli sprzedawca zapewniał, że torebka czy buty są ze skóry naturalnej, a w rzeczywistości jest to „skóra eko”. Albo pieluchy dla dziecka nie mają atestu, o którym zapewniał sprzedający. Z wadą fizyczną mamy tez do czynienia, gdy rzecz nie nadaje się do celu, o jakim kupujący poinformował przy zakupie sprzedającego oraz gdy rzecz została wydana kupującemu w stanie niezupełnym – niekompletna.
Z kolei wada prawna występuje, jeżeli rzecz sprzedana stanowi własność osoby trzeciej albo jeżeli jest obciążona prawem ustanowionym na jej rzecz.
Jeżeli po zakupie stwierdzisz, że kupiona rzecz ma wadę fizyczną lub prawną to przysługuje Ci postępowanie reklamacyjne, w ramach którego możesz żądać:
- usunięcia wady, a więc bezpłatnej naprawy towaru,
- wymiany rzeczy na wolną od wad, czyli wymiany towaru na nowy,
- obniżenia ceny,
bądź też - odstąpić od umowy, co polegać będzie na dokonaniu zwrotu towaru za jednoczesnym zwrotem przez sprzedawcę uiszczonej przez niego ceny.
Co ważne to Ty, jako klient dokonujesz wyboru, z którego uprawnienia skorzystasz, ale jeśli sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych dla Cebie niedogodności wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo tę wadę usunie to wówczas wyboru już nie masz. Może się też okazać, że naprawa lub wymiana rzeczy jest niemożliwa lub zbyt kosztowna, wówczas dopuszczalne jest jedynie odstąpienie od zawartej umowy. Sprzedawca raczej nie zamieni eko skóry w skórę naturalną. Pamiętaj, że jeżeli wiedziałeś o wadzie rzeczy w chwili zawarcia umowy sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi np. kupiłeś ostatnią parę butów z wystawy i różnią się trochę kolorem.
Jeżeli kupującym jest konsument, a wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego. Co to w praktyce oznacza? Ze to sprzedawca ma udowodnić, że tej wady nie było.
Termin, w którym sprzedawca odpowiada z tytułu rękojmi za wady fizyczne rzeczy to 2 lata, a gdy chodzi o wady nieruchomości – 5 lat od dnia wydania rzeczy kupującemu. W przypadku wady prawnej termin liczy się od dnia, w którym kupujący dowiedział się o istnieniu wady.
Sprzedawca zobowiązany jest ustosunkować się do zgłoszonej przez kupującego reklamacji zakupionego towaru w terminie nie dłuższym niż 14 dni. Jeśli tego nie zrobi uważa się, że uznał on żądania nabywcy za uzasadnione.
W następnym w artykule poruszę temat gwarancji. Jednak już dziś mogę powiedzieć, że w mojej ocenie korzystniejsza dla kupującego jest – co do zasady – rękojmia, ponieważ jej warunki są określone w przepisach prawa, których przedsiębiorca nie może w żadnym zakresie zmieniać na niekorzyść konsumenta. Z mojego doświadczenia rękojmia ułatwia dochodzenie roszczeń od przedsiębiorcy.
Pamiętaj, że sprzedaż rzeczy używanych również objęta jest odpowiedzialnością z tytułu rękojmi . W orzecznictwie sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego niejednokrotnie podkreślano, że odpowiedzialność sprzedawcy z tytułu rękojmi odnosi się także do rzeczy używanych. Sprzedawca nie odpowiada jednak za takie zmniejszenie użyteczności lub wartości rzeczy, które jest zwyczajnym następstwem jej właściwego używania.
Z informacji praktycznych, na złożenie żądania wynikającego z rękojmi masz rok od zauważenia wady, choć najlepiej złożyć je niezwłocznie. Ten wymóg nie wpływa na 2 letni termin odpowiedzialności sprzedawcy, który biegnie od wydania zakupionej rzeczy. Chodzi o to, że gdy zauważysz wadę rzeczy, od tego momentu masz rok na jej zgłoszenie. I ważne. Nie daj sobie wmówić, że paragon fiskalny jest konieczny do zareklamowania produktu. To nie jest prawda. Oczywiście paragon ułatwia złożenie reklamacji, ale dowodem nabycia rzeczy w danym sklepie i w danej cenie mogą być wydruki z kart płatniczych lub kredytowych, e-maile, a nawet świadkowie. Sprzedawca nie może uzależniać przyjęcia reklamacji od dostarczenia paragonu fiskalnego.