Co z regulaminem jędrzychowickiego PSZOK-u?
Po ostatniej sesji Rady Miasta otrzymaliśmy wiele sygnałów od mieszkańców zaniepokojonych tym, że wiele z odpadów, które normalnie przekazywali do PSZOK, teraz nie będą mieli gdzie oddać.
Sprawę poruszyła radna miasta Agnieszka Skonieczka, która w swoich mediach społecznościowych opisała sytuację. Podczas pytań o zmiany w Regulaminie PSZOK (odsyłamy do nagrania z przebiegu sesji) z ust Zastępcy Burmistrza Radosława Baranowskiego padło wyjaśnienie, że odpady typu farby, kleje, środki czyszczące, rozpuszczalniki, środki ochrony roślin… nie będą przyjmowane w naszym PSZOK i powinny jako odpad niebezpieczny trafić do Wałbrzycha.
Po tej informacji dostaliśmy wiele telefonów od mieszkańców, oburzonych takim rozwiązaniem. Informowali nas, że nie rozumieją tej zmiany i władze miasta muszą zdawać sobie sprawę, że takie opakowania jak pozostałości po domowym malowaniu nie trafią do Wałbrzycha, a raczej pobliskich lasów…
Postanowiliśmy zapytać o przyczyny i podstawę takiej decyzji magistrat. Zwłaszcza że według Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, tego typu rzeczy powinny trafiać właśnie na PSZOK!
Rzeczniczka Miasta przesłała nam długą i wyczerpującą odpowiedź, która poniżej. W skrócie jednak od razu napiszemy: nie ma się czego obawiać. Wymienione odpady są i nadal będą przyjmowane przez PSZOK w Jędrzychowicach!
Panie Redaktorze, odpowiadając na zadane przez Pana pytanie chciałabym przede wszystkim wyjaśnić, że wymienione przez radną chemikalia takie jak: farby, lakiery, środki czyszczące, czy rozpuszczalniki i wiele innych odpadów, które wymienia się w obu procedowanych 27 czerwca uchwałach, są przyjmowane przez PSZOK w Jędrzychowicach i nic w tej materii nie zostało zmienione. Poniżej, dla przykładu cytuję zapisy Regulaminu w sprawie szczegółowych zasad utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej Zgorzelec będącego załącznikiem do projektu Uchwały sprawie utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Miejskiej Zgorzelec. W rozdziale 5 par. 23 ust. 2 tego regulaminu czytamy:
„2. W PSZOK przyjmowane są w sposób selektywny wyłącznie następujące rodzaje odpadów:
a) papier,
b) metale,
c) tworzywa sztuczne,
d) szkło,
e) odpady opakowaniowe wielomateriałowe,
f) bioodpady,
g) przeterminowane leki oraz opakowania po lekach,
h) chemikalia,
i) zużyte baterie i akumulatory,
j) zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
k) meble i inne odpady wielkogabarytowe,
l) odpady budowlane i rozbiórkowe,
ł) zużyte opony,
m) tekstylia i odzież,
n) odpady niekwalifikujące się do odpadów medycznych powstałych w gospodarstwie
domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i
prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i
strzykawek,”
Takie same zapisy znajdują się w projekcie Uchwały w sprawie szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami oraz w Regulaminie korzystania z Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów z gospodarstw domowych na terenie Gminy Miejskiej Zgorzelec, który jest załącznikiem do tej uchwały.
Jak widać, mimo braku zapisu o odpadach niebezpiecznych, mieszkańcy bez problemu mogą dostarczać do PSZOKA chemikalia, do których na pewno zalicza się farby, lakiery, rozpuszczalniki, oleje i inne. PSZOK przyjmie też akumulatory, baterie, zużyty sprzęt elektroniczny i elektryczny, a więc odpady, które podobnie jak wcześniej wymienione zalicza się do odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w gospodarstwach domowych.
I to, pomimo że podczas prac nad projektami uchwał i załącznikami do nich usunięto zapisy o odpadach niebezpiecznych, na co zwróciła uwagę radna Agnieszka Skonieczka, która w swoim pytaniu przywołała zapis z uchwały nr 492/2023 z 31 stycznia 2023, gdzie w par. 23 ust. 2 pkt g) napisano: odpady niebezpieczne (rozpuszczalniki, środki czyszczące, aerozole, środki ochrony roślin, przepracowane oleje). Problem w tym, że jego brzmienie zakwestionował Wydział Prawny, Nadzoru i Kontroli Wojewody Dolnośląskiego, który jako organ nadzoru nad jednostkami samorządu terytorialnego, rozpoczął w tej sprawie postępowanie nadzorcze i wezwał Radę Miasta Zgorzelec do poprawienia niezgodności zapisów uchwały z zapisami Ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, która polegała na dodaniu do ustawowego zapisu nawiasu, w którym podała przykłady odpadów niebezpiecznych po to, żeby podpowiedzieć mieszkańcom, jakiego rodzaju odpady zalicza się do niebezpiecznych.
Nadzór prawny Wojewody uznał, że wprowadzając zamknięty katalog rodzajów odpadów niebezpiecznych, rada zdefiniowała jaki rodzaj odpadów należy do wymienionej frakcji. A ponieważ takie działanie wykracza poza kompetencje rady, nadzór nakazał poprawienie uchwały. Zastępca burmistrza do spraw ogólnych, Radosław Baranowski, wyjaśnił radnej Skonieczce, że zmiany w uchwale są następstwem zakwestionowania przez organ nadzoru zapisów dotyczących odpadów niebezpiecznych.
Można dyskutować, czy poprawiając nieprawidłowy zapis, urząd nie poszedł za daleko i czy nie należało usunąć tylko zakwestionowanego nawiasu, pozostawiając punkt odpady niebezpieczne. Wygląda na to, że górę wzięła ostrożność, być może nadmierna, ale spowodowana tym, jak różne ustawy dotyczące gospodarki odpadami, na których bazuje samorząd, definiują odpady niebezpieczne i odpady komunalne oraz jak ustawodawcy określają zadania PSZOK-ów. Niespójność definicji budzi wątpliwości, także co do obowiązków PSZOK-ów. Problemem, na który próbował zwrócić uwagę burmistrz Radosław Baranowski, jest to, że odpady niebezpieczne to także takie, do zagospodarowywania których trzeba mieć specjalne uprawnienia i jakich nie wolno oddawać na PSZOK.
Zalicza się do nich np. wciąż jeszcze dość powszechnie występujący azbest oraz materiały, które go zawierają, papa używana do pokrywania dachów, niektóre odpady medyczne, styropian budowlany, przeterminowane środki ochrony roślin (nie wszystkie). Takie odpady muszą być dostarczane do specjalnych punktów (jeden z takich punktów znajduje się np. w Wałbrzychu) lub odbierane przez przedsiębiorców posiadających odpowiednie uprawnienia, którzy mogą je zutylizować lub zajmują się dostarczaniem ich do wyznaczonych punktów utylizacji, czy składowania.
Podczas dyskusji, która rozwinęła się przy okazji udzielanych wyjaśnień, doszło do nieporozumienia, które doprowadziło do błędnych wniosków. Nie zmienia to jednak faktu, że w obu projektach uchwał, jako odpady przyjmowane przez PSZOK wymienia się chemikalia, do których z pewnością zaliczyć można te wszystkie odpady niebezpieczne, o które pytała radna. Dodam, że radni otrzymują te projekty.
Wszystkich zaniepokojonych echami sesji przepraszam i zapewniam, że najbardziej powszechne odpady niebezpieczne wytwarzane w gospodarstwach domowych można i należy oddawać do PSZOK-a w Jędrzychowicach, zgodnie z prawem krajowym i lokalnym.