Dobrze wiem, że wiele osób w pierwszym odruchu, w reakcji na śmierć bliskiego udaje się do banku lub bankomatu i wypłaca gotówkę, lub robi przelewy z rachunku zmarłego. Tłumaczenia są zwykle takie same, że zmarły udostępnił kartę i PIN, że było pełnomocnictwo, że tak wygodniej, a później to nie wiadomo, kasa zablokowana i może przepadnie. Czasem słyszę, że bank zabierze sobie środki z rachunku.
Różne są motywacje wypłaty pieniędzy z rachunku bankowego zmarłego. Jedno jednak mogę przyznać – to najczęstsza praktyka stosowana po śmierci posiadacza rachunku bankowego. Ale wbrew powszechnej opinii takie działanie nie jest legalne.
Przypuszczam, że ta praktyka się nie zmieni, bo szanse, że wypłata z rachunku zmarłego - przed postępowaniem spadkowym - pozostanie bez żadnych konsekwencji, są duże. Jednak czasem w kręgu spadkobierców znajdzie się osoba, która nie zostawi tego bez reakcji i zgłosi fakt wypłaty na policję. Zdarza się, że po analizie wypłat i daty zgonu zgłoszenia dokonuje sam bank.
Niestety, żeby podjąć pieniądze z rachunku zmarłej osoby w pełni legalnie, należy uzyskać postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku lub akt poświadczenia dziedziczenia, który sporządza notariusz.
Co można zatem zrobić, żeby choć trochę rozwiązać ten problem. To, co mogę podpowiedzieć to, żeby posiadacz rachunku za życia wydał dyspozycję na wypadek śmierci, dzięki czemu bank wypłaci pieniądze wskazanej przez niego osobie. Przy czym trzeba pamiętać, że prawo bankowe ogranicza wysokość wskazanej w ten sposób kwoty do dwudziestokrotności przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za ostatni miesiąc przed śmiercią posiadacza rachunku. Ponadto bank może wypłacić pieniądze na pogrzeb i związane z tym koszty. Należy w tym celu przedstawić rachunki faktycznie poniesionych kosztów.
Przypadki, kiedy bank może dokonać wypłaty z rachunku zmarłego przed zakończeniem procedury spadkowej, określa prawo bankowe.
Samowolna wypłata w innych sytuacjach, zwłaszcza w przypadku występowania silnych konfliktów w rodzinie, w skrajnym przypadku może skończyć się zarzutami karnymi.
Jeśli interesuje Cię, dlaczego tak jest, to wyjaśniam, że środki finansowe na rachunku bankowym z chwilą śmierci jego posiadacza wchodzą do masy spadkowej, a więc podlegają podziałowi między spadkobierców zgodnie z przepisami dotyczącymi spadku. Wcześniejsza wypłata może wyczerpać znamiona przestępstwa przywłaszczenia, kradzieży lub wyłudzenia.