Wolność przede wszystkim
Podpisanie przez feldmarszałka Jodla w nocy 7 na 8 maja 1945 r. w Reims bezwarunkowej kapitulacji Niemiec zakończyło II wojnę światową. Akt podpisania kapitulacji powtórzono na życzenie Stalina w zdobytym Berlinie, w dzielnicy Karlshorst, 8 maja o godz. 23.01.
W tym roku tę datę obchodzono szczególnie uroczyście. W wielu krajach, zwłaszcza tych, których żołnierze walczyli na frontach różnych kontynentów, odbywały się liczne imprezy upamiętniające, wyświetlano filmy dokumentalne, toczyły się dyskusje.
Również w Niemczech opracowano wiele materiałów, które ukazały się w mediach. Zostały starannie i z wyważeniem opracowane.
Kapitulation oder Befreiung? Kapitulacja czy wyzwolenie? Również na moście Staromiejskim padło to pytanie z ust premiera Saksonii, p. Michaela Kretschmera. Symbolika tego pytania i mostu, niegdyś łączącego dwie dzielnice Görlitz, a od 1945 roku dwa odrębne miasta, z których jedno znajduje się w Niemczech, a drugie w Polsce, ma szczególny wymiar.
Zespół Fundacji Pamięć, Edukacja, Kultura również przygotował uroczystość, która zapoczątkowała inne, zorganizowane przez Miasto Zgorzelec. Pod pomnikiem poświęconym pamięci jeńców Stalagu VIII A spotkali się przedstawiciele samorządów zgorzeleckich i Ratusza w Görlitz, duchowni kilku wyznań, niemieccy partnerzy Fundacji ze stowarzyszenia Meetingpoint Memory Messiaen, delegacja Uniwersytetu III Wieku oraz uczniowie i nauczyciele zgorzeleckich szkół, w tym poczty sztandarowe z Zespołu Szkół Zawodowych i Licealnych oraz Liceum Ogólnokształcącego im. Braci Śniadeckich.
Szczególnymi gośćmi w tym roku była rodzina byłego jeńca stalagu, Charles’a Legoix oraz przedstawiciel Ambasady Francji, p. Gildas du Breil de Pontbriand, dowódca szwadronu z Combined Arms Training Center z Żagania.
Pan Michel Legoix zabrał głos i w krótkich słowach opowiedział zebranym o swoim ojcu.
Charles Legoix dostał się do niemieckiej niewoli 14 czerwca 1940 r. Z innymi jeńcami przeszedł ok. 200 km pieszo do Trewiru, skąd został wysłany transportem do obozu w Żaganiu, a stamtąd, po upływie dwóch miesięcy, przewieziono go do Stalagu VIII A w Görlitz. Wyzwolenia doczekał 8 maja 1945 r. 9 maja w towarzystwie kilku jeńców francuskich, ruszył na piechotę z Görlitz przez Niemcy do domu. Został zdemobilizowany na północy Francji 15 czerwca 1945 r.
Michel Legoix przybył do Zgorzelca, aby właśnie 9 maja ruszyć śladami ojca i dotrzeć pieszo do granicy francusko-belgijskiej. W ten sposób postanowił oddać hołd swojemu Ojcu i innym, którzy cierpieli niewolę w Stalagu VIII A.
„Postanowiłem przemaszerować z Görlitz do granicy francusko-belgijskiej w hołdzie dla wszystkich, którzy ucierpieli w wyniku tego konfliktu, jakim była wojna. Moim najgłębszym życzeniem jest, aby Europa i świat były zjednoczone i żyły w pokoju, aby nigdy więcej ludzie nie cierpieli tak jak mój ojciec, który został oddzielony od swojej rodziny na wiele lat”.
Tymi słowami wzruszony Michel Legoix zakończył swoje wystąpienie.
W imieniu Fundacji Pamięć Edukacja Kultura dziękuję wszystkim uczestnikom naszej „obozowej” uroczystości za wzięcie w niej udziału.
Kinga Hartmann-Wóycicka
Zdjęcia: Iga Gorgolik