Turów: wdrażanie umowy polsko-czeskiej
Kopalnia Turów to dziś nie tylko ważny element systemu energetycznego Polski, ale także miejsce dialogu iwspółpracy. Nowoczesne technologie, kompleksowa rekultywacja i współpraca międzynarodowa czynią z niej przykład odpowiedzialnego podejścia do działalności eksploatacyjnej.
Kopalnia Turów, jako integralna część PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A., realizuje swoją działalność z pełną świadomością odpowiedzialnością. Konsekwentnie wdraża działania, które mają na celu minimalizację oddziaływania swojej działalności na otoczenie.
Projekty, które zmieniają region
Kopalnia skutecznie realizuje postanowienia polsko-czeskiej umowy międzyrządowej z 2022 roku, traktując je nie tylko jako zobowiązanie formalne, lecz przede wszystkim jako wyraz dobrej woli i dbałości o jakość życia mieszkańców pogranicza.
Podejmowane działania, w tym monitoring środowiskowy, budowa ekranu ziemnego, rozwój retencji wodnej czy programy informacyjne są prowadzone w stałym dialogu ze stroną czeską i zgodne z decyzjami o środowiskowych uwarunkowaniach wydanych m.in. przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska we Wrocławiu i decyzją Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.
Na straży czystego powietrza
W maju tego roku zakończyła się budowa jednego z wielu przedsięwzięć pro środowiskowych w regionie Bogatyni: ekranów przeciwwiatrowych przy zasobniku węgla brunatnego. Inwestycja, którą zrealizowała spółka RAMB, na zlecenie Kopalni Turów ogranicza emisję pyłów w rejonie zasobnika. Powstały dwa ekrany przeciwwiatrowe o wysokości ponad 18 metrów i długości odpowiednio – 700 metrów (ekran północny) i 800 m (ekran południowy). Ich kluczowym elementem jest siatka z tkaniny polipropylenowej zaprojektowana i zamontowana tak, by skutecznie spełniać swoją funkcję, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości i odporności na warunki atmosferyczne. Działanie ekranu wspomagane jest także systemem zraszania zamontowanym wokół zasobnika, co w całości daje wymagane efekty.
Na terenie zakładu górniczego działa też automatyczny system zraszania dróg, a ciągi transportowe i maszyny wyposażono w systemy zamgławiania, których efektywność redukcji pylenia sięga 98 procent. Popiołowe układy transportowe są zabezpieczone szczelnymi obudowami, natomiast wewnętrzne drogi regularnie czyszczone i polewane wodą.
Cicho coraz ciszej
Redukcja hałasu jest jednym z kluczowych wyzwań dla kopalni funkcjonującej w pobliżu miast i osiedli. Temat został objęty zapisami umowy polsko-czeskiej, a strony umowy ustaliły wspólne działania.
W ramach monitoringu emisji hałasu, w rejonie kopalni posadowiona jest stacja mierząca hałas. Strona polska i czeska prowadzą wspólny monitoring poziomu hałasu na podstawie danych pozyskiwanych w trybie online. Warto zauważyć, że ocenę pomiarów warunkuje obowiązywanie w Republice Czeskiej i w Polsce różnych poziomów granicznych norm emisji hałasu; w Republice Czeskiej jest to 40 dB, natomiast w Polsce 45 dB.
Kopalnia wybudowała również ekrany akustyczne w newralgicznych punktach, np. przy osiedlach Trzciniec i Zatonie czy wzdłuż obwodnicy węglowo-nadkładowej w pobliżu Bogatyni. Wymieniła krążniki na przenośnikach na modele cichobieżne, a w porze nocnej zatrzymywane są zarówno ciągi przenośników zwałowych transportujących nadkład na zwałowarkę (Z-49), jak i sama zwałowarka w pobliżu przygranicznej niemieckiej miejscowości Drausendorf.
Kolejnym projektem była budowa ekranów akustycznych od strony południowo-wschodniej odkrywki wzdłuż przenośników obwodnicy nadkładowej. Ekrany mają formę liniowych parkanów i zostały wykonane z aluminiowych, pochłaniających paneli akustycznych. Ich łączna długość wynosi ok. 2500 metrów, a wysokość: 4,5 m, 8 i 10 metrów ponad poziom istniejącego terenu.
Kopalnia ogranicza hałas także dzięki prowadzeniu określonych ciągów przenośników z obniżoną do 80 procent prędkością, kontroli sprawności urządzeń ochrony środowiska czy obudów przenośników i stacji napędów.
Woda pod kontrolą – nowoczesne oczyszczalnie i międzynarodowa bariera
Związane z działalnością kopalni emisje wód kopalnianych i ścieków bytowych są skrupulatnie monitorowane i oczyszczane w trzech nowoczesnych oczyszczalniach, z których dwie korzystają z zaawansowanej technologii. Dzięki niej możliwe jest skuteczne usuwanie zawiesiny i redukcja zanieczyszczeń do poziomów zgodnych z wymogami prawa. Rocznie oczyszczane jest aż 15 milionów metrów sześciennych wód. Jednak najbardziej spektakularnym przedsięwzięciem w tej dziedzinie jest wybudowana podziemna bariera wodna na granicy polsko-czeskiej. To technologiczne dzieło inżynierii - co zostało potwierdzone pomiarami czeskich służb geologicznych – skutecznie spełnia swoje zadanie.
Zielony mur
W ostatnich latach na południowej granicy kopalni powstał także zielony wał ziemny 5-metrowej wysokości. Jego szerokość w podstawie wynosi około 40 m, a długość nieco ponad kilometr. Wał stał się naturalnym siedliskiem dla lokalnej flory i fauny. Zasłania on widok zakładu górniczego od strony czeskiej. Posadzono tu ponad 14 tysięcy drzew i krzewów.
Zwałowisko – nowe życie po węglu
Rekultywacja terenów pogórniczych w Turowie to proces, który trwa od lat 60. XX wieku. Dawne zwałowiska zewnętrzne zmieniło się w kompleks leśny o powierzchni ponad 2000 hektarów. W 2006 roku zakończono roboty górnicze na zwałowisku zewnętrznym, na którym zdeponowano około 1 470 000 tys. m3 nadkładu. Już dwa lata później, w 2008 roku, Kopalnia Turów zakończyła rekultywację zwałowiska w kierunku leśnym, nasadzając na jego powierzchni w sumie ok. 22 miliony drzew. Zalesiony teren przekazała Lasom Państwowym.
Dzisiaj zwałowisko zewnętrzne stanowi kompleks leśny bardzo cenny dla gminy Bogatynia z uwagi na walory zarówno krajobrazowe, jak i tlenotwórcze. Byłe zwałowisko doskonale komponuje się z górzystym otoczeniem Worka Żytawskiego, obszarem położonym w północno-wschodniej części Pogórza Izerskiego, na granicy Polski i Czech. Rosną tu brzozy, dęby, klony, a także rośliny wprowadzone naturalnie w wyniku sukcesji. Zasiedliły je dzikie zwierzęta, ptaki i płazy. Wiele z nich to gatunki chronione, w tym puszczyk, rzekotka drzewna czy gronostaj.
Kopalnia prowadzi obecnie zwałowanie w granicach wewnętrznego zwałowiska, a docelowo, po zakończeniu eksploatacji w 2044 roku, planuje zagospodarować wyrobisko jako sztuczne jezioro. Zbiornik może służyć szeroko pojętej rekreacji; sportom wodnym, wędkarstwu i retencji wód wezbraniowych. W ten sposób lokalizacja Turów może być istotnym elementem dla budowy bezpieczeństwa przeciwpowodziowego w tym rejonie.
Źródło: Departament Komunikacji i Współpracy z Mediami PGEGiEK S.A.