Dolnośląski NFZ apeluje do panów profilaktyka to też męska sprawa
W listopadzie mężczyźni na całym świecie zapuszczają wąsy, aby zwrócić uwagę na rolę profilaktyki w zapobieganiu męskim nowotworom. Wszystko za sprawą akcji Movember, która ma przypominać panom o regularnych badaniach profilaktycznych. Z rozpoznaniem raka prostaty leczyło się w tym roku na Dolnym Śląsku 19 tysięcy mężczyzn. Ponad 1300, głównie młodych mężczyzn, trafiło do lekarza w naszym województwie w związku z rakiem jądra.
Mężczyźni rzadziej niż kobiety wykonują badania profilaktyczne i częściej zaniedbują swoje zdrowie. Często zgłaszają się do lekarza dopiero gdy coś zaczyna boleć. A jak podkreślająeksperci w leczeniu nowotworów liczy się czas. Warto pamiętać, że od momentu pojawienia się pierwszych komórek rakowych do wystąpienia objawów choroby może upłynąć kilka lat.Celem akcji Movember jest zachęcenie mężczyzn do zwrócenia uwagi na własne zdrowie i profilaktykę chorób nowotworowych.
Według Krajowego Rejestru Nowotworów, nowotwory, które najczęściej występują wśród mężczyzn to:
To jednocześnie nowotwory, które są najczęstszymi przyczynami zgonów wśród mężczyzn. Męskie nowotwory, takie jak rak prostaty czy rak jądra, często rozwijają się bezobjawowo. Dlatego tak ważne jest, aby systematycznie kontrolować swoje zdrowie, tak jak robi się to np. z samochodem.
Nowotwór, który dotyka głównie młodych mężczyzn – rak jąder
Nowotwór jąder nie zdarza się tak często jak rak prostaty czy płuca. Jak wynika z raportu „Nowotwory złośliwe w Polsce" z 2021 roku, corocznie w Polsce notuje się nieco ponad tysiąc nowych przypadków. Jednak ten nowotwór dotyka najczęściej młodych mężczyzn. Z danych sprawozdanych przez dolnośląskie placówki medyczne wynika, że od stycznia do września tego roku w szpitalach i ambulatoryjnej opiece specjalistycznej w naszym województwie leczyło się z jego powodu ponad 1300 mężczyzn. Najwięcej pacjentów, to panowie młodzi, do 40. roku życia, w tym także zdarzają się nastolatkowie.
Dlatego to bardzo ważne, aby o konieczności samobadania uczyli się chłopcy już w okresie dojrzewania. Samobadanie jąder najlepiej wykonywać raz w miesiącu, podczas kąpieli lub pod prysznicem. To ważne, aby poznać ich naturalną budowę. Jedno jądro może być nieco większe od drugiego, a w górnej części można wyczuć zgrubienie, czyli najądrze, które może przypominać mały guzek. To normalne cechy. Istotne jest to, aby zwracać uwagę, czy od ostatniego badania nie pojawiły się nowe zmiany.
Nie każda zmiana to rak, ale z każdą z nich należy zgłosić się do lekarza.
Rak prostaty
Średnio 48 mężczyzn w Polsce każdego dnia dowiaduje się, że ma raka prostaty. Ten nowotwór stanowi ok. 20 proc. wszystkich rozpoznanych nowotworów złośliwych wśród mężczyzn. Z danych sprawozdanych do dolnośląskiego NFZ przez placówki medyczne wynika, że w naszym regionie od stycznia do września tego roku na raka prostaty w szpitalach i ambulatoryjnej opiece specjalistycznej leczyło się blisko 19 tysięcy mężczyzn. Z kolei u ponad 700 mężczyzn konieczne było wykonanie prostatektomii radykalnej, czyli całkowitego usunięcia gruczołu prostaty.
Zachorowalność na nowotwór gruczołu krokowego rośnie po 50-tce. Grupą Dolnoślazaków, która najliczniej (60%) korzystała z opieki medycznej w związku z rakiem prostaty byli panowie powyżej 70. roku życia. Czynnikami ryzyka raka prostaty są m.in.: wiek, występowanie tego rodzaju raka w rodzinie, mutacja genów, otyłość, dieta wyskotłuszczowa i brak aktywności fizycznej.
Warto pamiętać, że im wcześniej choroba zostanie wykryta tym większa szansa na utrzymaniezdrowia. Dlatego tak ważne jest, aby regularnie wykonywać badania profilaktyczne.
Bądź odpowiedzialny – badaj się
Chorzy są najczęściej diagnozowani w związku ze stwierdzeniem u nich podwyższenia stężenia PSA, produkowanego przez gruczoł krokowy lub z powodu objawów przypominających łagodny przerost gruczołu krokowego.
Podstawowe badania, które mogą wykryć nowotwór prostaty to:
Skierowanie na badanie stężenia PSA może wystawić m.in. lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Badanie należy wykonać w laboratorium, z którym nasza przychodnia ma podpisaną umowę. Lekarz POZ może również zdecydować o konieczności konsultacji ze specjalistą, czyli urologiem.
Panowie, którzy skończyli 50 lat mogą również wykonać badanie PSA w ramach programu Moje Zdrowie. Żeby skorzystać z programu należy wypełnić ankietę w Internetowym KonciePacjenta, aplikacji mojeIKP lub z pomocą personelu w swojej placówce podstawowej opieki zdrowotnej.
Program ten jest jednak skierowany już do 20-latków uprawnionych do świadczeń. Osoby w wieku 20-49 lat mogą wykonać badania co 5 lat, a powyżej 50. roku życia co 3 lata.
Z programu Moje Zdrowie skorzystało znacznie mniej mężczyzn niż kobiet. Do tej pory do programu dołączyło jedynie 33% panów.
Badania podzielone są na pakiet podstawowy i rozszerzony. W pakiecie podstawowym wszyscy mają przeprowadzone te same badania. Z kolei badania rozszerzone, jak wspomniane PSA, zależą od wieku, płci i czynników ryzyka.
Po wykonaniu badań pacjent zostanie zaproszony na wizytę podsumowującą. Spotkanie może poprowadzić lekarz, pielęgniarka lub położna. Każda z tych osób wie, jak przeprowadzić taką wizytę, jak zinterpretować wyniki ankiety i badań, a także jak ułożyć indywidulany plan zdrowotny.
Źródło: Dolnośląski Oddział Wojewódzki NFZ